XÁC TÍN LỜI RU
Cái
tựa sách Khâu tình của Phạm Phương
Lan quả khiến cho người đọc có một chút tò mò.
Tình
của nàng ra sao nhỉ, nó “rách” thế nào, và cái sự khâu tình là lạ, nghe cũng có
vẻ đa đoan rồi. Nàng khâu được không đây? Bởi, tình yêu không phải lúc nào cũng
cơm ngon canh ngọt như người ta mơ ước, nhất là với những người đẹp, lại có cá
tính mạnh mẽ?
60
bài thơ trong Khâu tình, chủ yếu là
thơ tình; một đôi bài viết về mẹ, tình mẹ; một vài bài viết về mùa, mùa thu, vận
khí của trời đất trong “thời tiết yêu”, nhiều mơ ước… Và ở đây, Phương Lan sử dụng
khá nhiều thơ ngũ ngôn truyền thống, theo lối “thung thăng” kể dẫn và vần điệu,
giàu nữ tính, nhiều cảnh ngộ, tình huống, buồn vui giằng xé trong những đợi chờ,
nhớ nhung, thất vọng và hy vọng như là thuộc tính của người phụ nữ đa đoan, yêu
thương diết dóng.
Nhưng
thực ra, tình yêu ở Khâu tình không đến
mức chao chát, “ngầu” và “phơi tông” như tôi tưởng ban đầu mà nó “da diết
lành”, nữ tính và hồn hậu hơn; như Em
& ngày không anh chẳng hạn: “Ngày
không anh và gió/ Nắng hờn đôi môi xinh/ Tóc loà xoà sợi nhỏ/ Vương mắt nào
long lanh”. Hờn một chút xíu thôi, với thi ảnh đẹp “Nắng hờn đôi môi xinh”
và sau đó tự bộc bạch nỗi niềm tâm sự của mình trong bẫng lẫng trống vắng, dễ
thương làm sao: “Em tâm hồn cỏ dại/ Em
gót chân phố đông/ Lạc loài như cơn gió/ Giữa ngày hè không anh/ Lạc loài như cỏ
dại/ Giữa phồn hoa thị thành”.
Thế
mà anh không đến, thế là em lạc loài, dù đã “Hây
hẩy tóc em thơm mùi tắm gội/ Nức những ái ân” (Thơm mùi tắm gội). Lại đây, một
ngày không anh nữa nhưng là “Ngày mai
không anh”, nghĩa là cái chưa đến, cái giả định của tình yêu, Phạm Phương
Lan đã biểu lộ cảm xúc và trạng huống hiện tại của tương lai. Lúc ấy nàng thơ
đang: “Khát cháy ruột gan/ Bờ môi khô vắng
nụ cười vang/ Vắng nụ hôn nồng hương say cuồng dại/ Mái tóc mây sóng xoài thẫn
thờ khờ dại”. Trong cảm giác cô đơn, trống rỗng vắng tình: “Em đi về phía ấy hương say/ Khật khưỡng
ngày không anh/ Không tình yêu/ Không mây chiều/ Không lời hẹn hò, lả lơi luyến
ái/ Không một sợi buồn vắt ngang cơn mưa rồ dại/ Chỉ có áng chiều rơi trên hai
vai”. Đi mãi, đi mãi trong cái chiều tương lai lạ lùng, khát vọng và cô
hoang ấy, đến nỗi: “Chiều nay/ Bờ môi vỡ
rạn/ Hạn hán nỗi buồn, trống rỗng mi cay”.
Đến
cả nỗi buồn cũng hạn hán, nhưng không khô héo đến tuyệt vọng, bởi có niềm tin tự
tại và tiếp tục hy vọng: “Máu chảy mềm
tim/ Em ở trong mình/ Ngực tràn hơi ấm/ Như lá hoa đón chờ làn sương ẩm”.
Cái làn sương ẩm của tâm hồn, của tính nữ làm dịu đi “hạn hán nỗi buồn”! Chính
vì có niềm tin yêu trong tình yêu, rộng lớn hơn là tin yêu vào tình người, mặc
dù tình người trong xã hội đương đại cũng đang bị thách thức bởi sự vô cảm, bởi
cái ác… làm băng hoại đạo đức xã hội ghê gớm; nhưng người thơ tự “trấn an”
mình, tự ru cái sự lận đận, có màu sắc đa đoan, nhiều nếm trải của mình: “Ru tình nào sợi mây/ Ru đời làn môi ấm/ Ru
ta thôi lận đận/ Vùi vào giấc mơ ngày./…/ Mi thèm giấc ngủ say/ Tóc thèm hương
yên ấm/ Ta thèm mùa sâu đậm/ Giọt yêu thương vơi đầy” (Giọt yêu thương vơi
đầy).
Cả
đây nữa, dù có nếm trải cay đắng thế nào thì xác tín của lời ru, tức sự tĩnh tại
và niềm tin vào cái tình, cái đẹp… thêm một lần được Phạm Phương Lan khẳng định
rõ ràng hơn, mạnh mẽ hơn, mà vẫn “ngào ngạt” hương vị cuộc đời: “Ru tình nhé một đời ngào ngạt/ Ru mình nhé
dẫu lòng tan tác” (Trầm tích không lời). Thơ tình Phạm Phương Lan nhiều ru,
nhiều say, nhiều mùa bảng lảng, nhiều thảng thốt của trái tim dịu dàng, ẩn giấu
“trầm tích” nữ hơn là sự “dấn thân” bạo liệt. Nói thế, không phải Phạm Phương
Lan thiếu mạnh mẽ, thiếu nhiệt năng bùng cháy của tình yêu, và đây là một hiển
lộ như vậy: “Em muốn là con sóng/ Vùi giấc
ngủ mệt nhoài/ Sau đêm tình bỏng cháy/ Ai cứ cười mặc ai” (Tình ơi tha thiết).
Ai
cũng biết làm cả một tập thơ tình là rất khó, nếu không tinh, dễ bị lặp trạng
huống, mô típ. Khâu tình là một nỗ lực
của Phạm Phương Lan, hy vọng những mũi khâu đan của chị cho tấm thảm thơ, cho tấm
thảm tình yêu… ngày càng đẹp lên.
TRẦN
QUANG QUÝ